Θάνος Κακουλίδης ΜD.,Med. Lic. Χειρουργός ειδικευθείς στη Βαριατρική και Λαπαροσκοπική χειρουργική, Μέλος του συλλόγου Ιμερόεσσα
Η νοσογόνος παχυσαρκία οφείλεται σε ποικίλους παράγοντες όπως είναι οι μεταβολικοί, οι ψυχολογικοί, οι κληρονομικοί, οι ορμονικοί, οι κοινωνικοί, καθώς επίσης και οι διατροφικές συνήθειες, ο τρόπος ζωής και η συχνότητα της σωματικής άσκησης.
Πότε προκρίνεται η Γαστρική Παράκαμψη (γαστρικό bypass, Roux-en-Y gastric bypass)
Υπάρχουν ασθενείς που προσπάθησαν να διατηρήσουν το βάρος τους υπό έλεγχο σε όλη τους τη ζωή, χωρίς όμως επιτυχία και παρά τις επίμονες προσπάθειες με μη χειρουργικές μεθόδους, όπως ποικίλες δίαιτες, ασκήσεις και αλλαγές στον τρόπο ζωής. Σε αυτούς τους ασθενείς με Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) άνω του 30, συνίσταται η γαστρική παράκαμψη (bypass), εφόσον πληρούν τα κριτήρια για βαριατρική επέμβαση.
Η βαριατρική επέμβαση επιλέγεται για να αυξήσει τη μακροζωία, να μειώσει τις συννοσηρότητες και να δώσει στους ασθενείς μια ευκαιρία για μια φυσιολογική και ικανοποιητική ζωή όπως την είχαν οραματιστεί. Οι βαριατρικοί ασθενείς έχουν συχνά πολλαπλές συννοσηρότητες ποικίλης βαρύτητας, όπως διαβήτη, καρδιαγγειακή νόσο, υπερλιπιδαιμία, ακράτεια ούρων, υπέρταση και σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο. Αυτές οι ασθένειες επιβαρύνουν τον οργανισμό και προκαλούν μία φθίνουσα πορεία στην υγεία του ασθενούς. Σειρά επιστημονικών μελετών έχουν αποδείξει ότι η γαστρική παράκαμψη παρέχει ισχυρή και διαρκή απώλεια βάρους, μακροπρόθεσμα. Η διαδικασία μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί ως δεύτερη επέμβαση για την απώλεια βάρους μετά το γαστρικό μανίκι.
Πώς εκτελείται η Γαστρική Παράκαμψη
Η τεχνική της γαστρικής παράκαμψης περιλαμβάνει τη σμίκρυνση του στομάχου σε μέγεθος μικρού θύλακα. Σε αυτόν τον θύλακα συνδέεται το λεπτό έντερο με αποτέλεσμα την παράκαμψη του μεγαλύτερου μέρους του στομάχου, και του λεπτού εντέρου. Ο μηχανισμός της επέμβασης, περιλαμβάνει λοιπόν μικρότερη απορρόφηση θερμίδων, μειωμένη όρεξη και άλλες μεταβολικές και ορμονικές αλλαγές. Μαζί με το γαστρικό μανίκι, η γαστρική παράκαμψη είναι η πιο κοινή επέμβαση κατά της παχυσαρκίας ανά τον κόσμο.
Οι προεγχειρητικές εξετάσεις πριν από τη γαστρική παράκαμψη είναι πολύ σημαντικές. Οι ασθενείς γνωρίζουν τη χειρουργική ομάδα, η οποία εκτός από τον χειρουργό αποτελείται από ενδοκρινολόγο, διαιτολόγο, φυσιοθεραπευτή και ψυχολόγο. Δίνεται μεγάλη σημασία στο να χάσει ο ασθενής βάρος προεγχειρητικά (εκεί ο διαιτολόγος παίζει σημαντικό ρόλο) κάτι που σημαίνει στατιστικά, σημαντική απώλεια βάρους μετεγχειρητικά, όπως επίσης είναι σημαντικό και για τη μείωση του μεγέθους του ήπατος (διευκολύνει την επέμβαση). Επιπλέον, πραγματοποιείται γαστροσκόπηση για τη διάγνωση πιθανής διαφραγματοκήλης.
Παλιότερα η επέμβαση διενεργείτο ανοιχτά, ωστόσο στην εποχή μας προτιμάται η λαπαροσκοπική τεχνική καθώς προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα. Πιο συγκεκριμένα, η λαπαροσκοπική γαστρική παράκαμψη συνεπάγεται ταχύτερη χειρουργική διαδικασία και ανάνηψη του ασθενούς. Η επέμβαση γίνεται, μεταξύ άλλων, με τη χρήση ειδικού οργάνου εξοπλισμένου με κάμερα (λαπαροσκόπιο) και με τη διάνοιξη 5 μικρών τομών 1-2 εκατοστών η καθεμία. Η επέμβαση διαρκεί περίπου 45 λεπτά και απαιτεί γενική αναισθησία. Οι τομές στο δέρμα κλείνονται με ράμματα τα οποία θα απορροφηθούν από μόνα τους, απαλλάσσοντας τον ασθενή από την ταλαιπωρία της αφαίρεσής τους.
Η ζωή μετά τη Γαστρική Παράκαμψη
Μετά την επέμβαση ο ασθενής παραμένει 1 με 2 μέρες στο νοσοκομείο. Οι διατροφικές συνήθειες, η θερμιδική αλλά και διατροφική σύσταση του φαγητού αλλάζουν ριζικά. Ακόμα, ο ασθενής θα πρέπει να καταναλώνει μικρά και πολλά γεύματα, με αυξημένο περιεχόμενο σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνες, καθώς και ισορροπημένες ποσότητες υδατανθράκων και λίπους.
Η φαρμακοθεραπεία συμπεριλαμβάνει παρακεταμόλη για τον πόνο και σπανιότερα οπιοειδή, αλλά και συμπληρώματα διατροφής που πρέπει να παίρνει ο ασθενής για το υπόλοιπο της ζωής του. Αυτά περιλαμβάνουν σίδηρο, βιταμίνη Β12, ασβέστιο, βιταμίνη D και μια πολυβιταμίνη και είναι απαραίτητα για την αποφυγή έλλειψης λόγω της εντερικής παράκαμψης. Υπάρχουν ορισμένοι κίνδυνοι με αυτήν την επέμβαση, όπως αιμορραγία, μόλυνση και κίνδυνος διαφυγής και επανεγχείρησης, ωστόσο, ο κίνδυνος είναι πολύ χαμηλός, περίπου 0,5%.
Η παρακολούθηση αποτελείται από τακτικές επισκέψεις στον διαιτολόγο, προπόνηση με γυμναστή και συνεδρίες με ψυχολόγο εάν αυτό κριθεί απαραίτητο. Οι ετήσιες αιμοληψίες και επισκέψεις σε γιατρό επιβάλλονται για να διαπιστωθεί ότι ο ασθενής παραμένει σε καλό δρόμο.
Τα αποτελέσματα της επέμβασης είναι ορατά ήδη μετά από λίγες ημέρες, με βελτίωση συγκεκριμένων συννοσηρότητων (διαβήτης), ενώ σε λίγες εβδομάδες καταγράφεται αισθητή απώλεια βάρους. Μέσα σε 1 με 2 χρόνια οι περισσότεροι ασθενείς έχουν φτάσει στο τελικό τους -χαμηλό- βάρος, έχοντας ταυτόχρονα εξαλείψει ή μειώσει τις συννοσηρότητες και τελικά έχοντας αυξήσει το προσδόκιμο ζωής τους, το οποίο είναι και το πιο σημαντικό επίτευγμα.
Είναι σημαντικό να κατανοηθεί ότι η γαστρική παράκαμψη είναι ένα πολύ ισχυρό «εργαλείο» που δίνεται στον ασθενή για να μπορέσει να αλλάξει τον τρόπο ζωής του και να κάνει μια νέα αρχή. Απαιτεί μεγάλη προσπάθεια από την πλευρά του ασθενούς ο οποίος κάνει μια επένδυση στη μελλοντική του υγεία.
