Ο Δρ. Αλέξανδρος Μουρουγλάκης, πρόεδρος του επιστημονικού συμβουλίου του Πανελλήνιου Συλλόγου Στήριξης Ατόμων με Παχυσαρκία ΙΜΕΡΟΕΣΣΑ, απαντάει σε ερωτήσεις σχετικά με την φαρμακευτική αντιμετώπιση της νόσου της Παχυσαρκίας.
Τι συμβαίνει με το Ozempic?
Μόλις αυτή την άνοιξη διαπιστώσαμε σοβαρές ελλείψεις σε φάρμακα που απευθύνονται σε άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και παχυσαρκία. Δεκάδες δημοσιεύματα για τις ευθύνες των ελλείψεων, ένα κομφούζιο πληροφορίας και κάπου εκεί διαβάσαμε και για τη Καρντάσιαν και τα hashtags στο TikTok #ozempic που είδαν εκατομμύρια. Αυτό συνέβη γιατί η νέα κατηγορία φαρμάκων (GLP-1) έχει καταστεί εξαιρετικά δημοφιλής, ξεπερνώντας κάθε πρόβλεψη για τη διάθεση και τις πωλήσεις τους. Τι είναι όμως το Ozempic; Υπάρχουν διαφορές στα φάρμακα για το διαβήτη και τη παχυσαρκία; Είναι ασφαλή; Μπορώ να τα προμηθευτώ εκτός φαρμακείου όπως για παράδειγμα από το Ίντερνετ;
Ας ξεκινήσουμε να ξετυλίγουμε το νήμα της Αριάδνης με το τι είναι το Ozempic και τι είναι αυτά τα φάρμακα για τα οποία γίνεται όλος αυτός ο ντόρος. Το Ozempic είναι η εμπορική ονομασία του σκευάσματος της Novo Nordisk με σεμαγλουτίδη, ένα φάρμακο εξαιρετικά δημοφιλές προερχόμενο από μια νέα κατηγορία φαρμάκων που συνολικά ονομάζουμε ανάλογα του γλυκανόμορφου πεπτιδίου ή απλά GLP-1. Τα φάρμακα αυτά είτε έχουν πάρει ένδειξη μόνο για τη θεραπεία του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2, είτε έχουν πάρει ΚΑΙ ένδειξη για τη θεραπεία της νόσου της Παχυσαρκίας. Και το τονίζουμε για άλλη μια φορά. Η παχυσαρκία είναι νόσος.
Φάρμακα για τη θεραπεία της νόσου της Παχυσαρκίας.
Η παχυσαρκία πλήττει τον ενήλικο ελληνικό πληθυσμό σε ποσοστό 32% με ένα παρόμοιο ποσοστό στα παιδιά κάτι που ανησυχεί την ιατρική κοινότητα γιατί αποτελεί μια ορολογιακή βόμβα για τα συστήματα υγείας. Και αυτό γιατί η παχυσαρκία είναι μια χρόνια, υποτροπιάζουσα αλλά και εξελισσόμενη νόσος. Όσο περισσότερα χρόνια νοσείς από παχυσαρκία, τόσο περισσότερες επιπλοκές στατιστικά μπορούν να εμφανιστούν (για παράδειγμα σακχαρώδης διαβήτης, στεφανιαία συμβατά ή 13 είδη καρκίνου). Ευτυχώς όμως, η φαρέτρα μας έχει περισσότερα θεραπευτικά βέλη.
Αυτή τη στιγμή, στην ελληνική αγορά, κυκλοφορούν ΜΟΝΟ τρία σκευάσματα για τη θεραπεία της παχυσαρκίας. Το περιφερικώς δρών, την ορλιστάτη (xenical) με βασική δράση τη δυσαπορρόφηση του λίπους και άρα το αρνητικό θερμιδικό ισοζύγιο (επειδή δεν απορροφάται), και 2 κεντρικώς δρώντα: το Mysimba (βουπροπιόνη/ναλτρεξόνη) με δύο γνωστές ουσίες στους γιατρούς, που χρησιμοποιούνταν ως αντικαταθλιπτική ουσία η μία (βουπροπιόνη) και η άλλη ουσία για την απεξάρτηση από το αλκοόλ (ναλτρεξόνη). Ή νέα κατηγορία φαρμκάκων όμως εκπροσωπείται ΜΟΝΟ από τη λιραγλουτίδη χορηγούμενη στα 3mg, έχοντας πάρει επίσημη ένδειξη για τη παχυσαρκία και μάλιστα για άτομα άνω των 12 ετών με την εμπορική ονομασία Saxenda. (Υπενθυμίζουμε, το σκεύασμα της ίδιας εταιρίας, πάλι με λιραγλουτίδη Victoza – έχει ένδειξη μόνο για το διαβήτη γιατί φτάνει τα 1,8mg).
“Δηλαδή το Ozempic δεν προτείνεται για τη παχυσαρκία;”
Σωστά επειδή απλούστατα, το σκεύασμα Ozempic της Novo Nordisk που κυκλοφορεί με σεμαγλουτίδη με μέγιστη δόση το 1mg, όπως και το Victoza της ίδιας εταιρίας, αλλά το Trulicity της εταιρίας Lilly, ΔΕΝ έχουν πάρει ένδειξη για τη παχυσαρκία. Περιμένουμε όμως σύντομα στην ελληνική αγορά τη κυκλοφορία του “νέου Ozempic” που θα ονομάζεται wegovy με σεμαγλουτίδη στα 2,4mg (διομυσι φορές περισσότερο από το μεγιστο του Ozempic) επίσης από τη Novo Nordisk.
Για να το πούμε απλά: Victoza (λιραγλουτίδη 1,8mg), Trulicity (ντουλαγλουτίδη 4,5mg), Ozempic (σεμαγλουτίδη 1mg) έχουν ενδειξη ΜΟΝΟ για το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Όχι για τη παχυσαρκία. Αυτη τη στιγμή, από αυτή τη κατηγορία φαρμκάων έχει ένδειξη ΜΟΝΟ το Saxenda (λιραγλουτίδη 3mg), ενω αναμένουμε το WeGovy (σεμαγλουτίδη 2,4mg) και το Mountjaro (τιρζεπατίδη 15mg). Δηλαδή, τα ίδια σκευάσματα, από τις ίδιες εταιρίες πατεντάρονται με λιγότερα mg για το σακχαρώδη διαβήτη, και στη μεγιστη δοσολογία τους για τη παχυσαρκία.
Είναι ασφαλή τα φάρμακα;
Με μια απάντηση ναι. Τα φάρμακα αυτής της νέας κατηγoρίας θεωρούνται γενικά ασφαλή. Οι συνήθεις ανεπιθύμητες ενέργειες τους προέρχονται από το γαστρεντερικό σύστημα με μια ήπια ναυτία και αίσθημα έντονου κορεσμού.
Άρα να τα παίρνω μόνος μου;
Με μια απάντηση όχι. O ασθενής με παχυσαρκία ΠΡΕΠΕΙ να παρακολουθείται από το γιατρό και το διαιτολόγο του για να μη “κάψουμε την αγωγή” και εξηγώ:
• Το ότι τα φάρμακα αυτά είναι γενικά ασφαλή δε σημαίνει ότι δε μπορεί να εμφανιστούν άλλες ανεπιθύμητες δράσεις για τις οποίες ο γιατρός πρέπει να λάβει γνώση.
• Συχνά ο ασθενής με παχυσαρκία νοσεί (λόγω επιπλοκών της παχυσαρκίας) από αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη κτλ, λαμβάνοντας φαρμακευτική αγωγή που ΠΡΕΠΕΙ να επαναρρυθμιστεί για να αποφύγουμε πχ υποτασικά φαινόμενα όσο μειώνουμε το βάρος.
• Δε νοείται επιστημονική μείωση του βάρους χωρίς την συνδρομή ενός καταρτισμένου διαιτολόγου. Τα φάρμακα αυτά μειώνουν τη πείνα, αλλά η στρατηγική μας είναι πάντα η εγκατάσταση υγιεινών συνηθειών μέσα σε αυτό το παράθυρο ευκαιρίας που προκύπτει. Μαζί με το διαιτολόγο ο γιατρός θα διαπιστώσει αν μειώνεται ο λιπώδης ιστός (και όχι ο πολύτιμος μυϊκός ιστός για να μη χάσουμε τα επίπεδα του μεταβολικού μας ρυθμού).
Από που μπορώ να πάρω τα φάρμακα;
Αποκλειστικά από το φαρμακοποιό σας που είναι και συχνά ο πρώτος επιστήμονας υγείας που καταφεύγει ένας ασθενής με παχυσαρκία. Σκευάσματα με ψευδεπίγραφο τίτλο Ozempic ή wegovy κυκλοφορούν στη μαύρη αγορά και το ίντερνετ, αλλά ναι, όπως καλά φανταστήκατε δεν είναι ελεγμένα και μας είναι άγνωστο τι μπορεί να περιέχουν.
Εμπιστευτείτε το γιατρό, το διαιτολόγο και το φαρμακοποιό σας.
Δρ. Αλέξανδρος Μουρουγλάκης,
ειδικός Παθολόγος, Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του Πανελλήνιου Συλλόγου Στήριξης Ατόμων με Παχυσαρκία,
European Clinical Fellow της Ευρωπαΐκής Εταιρείας Παχυσαρκίας (EASO)
