Γράφει η Ευαγγέλια Δημητροπούλου Γκλούμπου Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Στις βιομηχανοποιημένες κοινωνίες η παχυσαρκία δεν είναι μόνο ζήτημα αισθητικής αλλά ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας όπου μειώνει τα χρόνια της ζωής μας και στην κυριολεξία καταστρέφει την ποιότητα της.
Μέχρι πρόσφατα, ο λιπώδης ιστός αντιμετωπιζόταν ως μια απλή αποθήκη του περισσεύματος ενέργειας . Όμως η έρευνα των δύο τελευταίων δεκαετιών έδειξε ότι ο λιπώδης ιστός επικοινωνεί με τα άλλα συστήματα του οργανισμού με τα οποία ανταλλάσσει πληροφορίες .
Tο περιττό λίπος δημιουργεί νοσήματα που σχετίζονται με καρδιοπάθειες και εγκεφαλικά επεισόδια και πολλαπλασιάζει έμμεσα στην πιθανότητα εμφάνισης άλλων προδιαθεσικών παραγόντων φθοράς των αγγείων, όπως υπέρταση, διαβήτη και χοληστερίνη. Για την εμφάνιση όλων των παραπάνω παραγόντων φθοράς υπεύθυνο δεν είναι μόνο το πόσο παχύς είναι κάποιος αλλά και που έχει αποθηκευμένο το επιπλέον λίπος.
Η συσσώρευση λίπους στην κοιλιακή χώρα ( κεντρικού τύπου παχυσαρκίας ) συνοδεύεται από πιο αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νοσηρότητας σε σχέση με τη συσσώρευση λίπους στον υποδόριο ιστό άνω και κάτω άκρων.
Αν ένα άτομο έστω και με μικρή απόκλιση του βάρους του από το φυσιολογικό εμφανίζει κοιλιακή παχυσαρκία, υπέρταση υψηλή χοληστερίνη , διαβήτη ή συνδυασμό αυτών θα πρέπει να μειώσει το βάρος του.
Κλινικές και επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι μεταξύ των πολλών σοβαρών παθολογικών καταστάσεων στις οποίες αναμφίβολα οδηγεί ή τις επιδεινώνει η παχυσαρκία, περιλαμβάνονται η εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα του γόνατος και η ουρική αρθρίτιδα. Η απώλεια βάρους οδηγεί σε σημαντική βελτίωση και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και σε αναστροφή των κλινικών εκδηλώσεων.
Πολλές ενδοκρινικές εκδηλώσεις οφείλονται στην παχυσαρκία.
Υπερτρίχωση και διαταραχές της περιόδου στις γυναίκες, μειωμένη σεξουαλική ικανότητα στους άνδρες , είναι μερικές απ’ αυτές. Αν δεν αποδειχθεί κάποια υποκρυπτόμενη ενδοκρινική νόσος , επιβάλλεται η απώλεια βάρους για αποκατάσταση των διαταραχών αυτών.
Σύμφωνα με τις έρευνες οι παχύσαρκες γυναίκες:
Εμφανίζουν υψηλότερο ποσοστό αυτόματων αποβολών.
Η εγκυμοσύνη τους θεωρείται υψηλού κινδύνου.
Έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης ορμονοεξαρτώμενου καρκίνου του ενδομητρίου και του μαστού . Eμφανίζουν υπογονιμότητα και μικρότερα ποσοστά κυήσεων στις περιπτώσεις υποστηριζόμενης αναπαραγωγής.
Εκκρίνουν περισσότερα ανδρογόνα.
Εμφανίζουν φλεβίτιδα .
Η παχυσαρκία επηρεάζει ποικιλότροπα και το δέρμα. Αυτό συμβαίνει άμεσα με υπεριδρωσία και μηχανική πίεση μεταξύ δερματικών πτυχών. Στις δερματοπάθειες μη λοιμώδους αιτιολογίας, όπου η παχυσαρκία εμπλέκεται έμμεσα ή άμεσα ανήκουν οι λευκές ατροφικές ραβδώσεις , η ψευδομελανίζουσα ακάνθωση , η δερματίτιδα, οι ξανθωματώσεις και η κυτταρίτιδα.
Το international obesity task force ομάδα εργασίας για την παχυσαρκία που δημιουργήθηκε από την Παγκόσμια Οργάνωσης Υγείας, παρουσίασε το παρακάτω πίνακα με βάση το Δείκτη Μάζας Σώματος ( Β.Μ.Ι.)
Δείκτης Μάζας Σώματος = Βάρος σε κιλά / (ύψος σε μέτρα )2
ΒΜΙ | |
Ελλειποβαρής ( υποθρεψία) | <18,5 |
Φυσιολογικού βάρους | 18,5 – 24,9 |
Υπέρβαρος | 25,0 – 29,9 |
Παχυσαρκία 1ου βαθμού | 30,0 – 34,9 |
Παχυσαρκία 2ου βαθμού | 35,0 – 39,9 |
Παχυσαρκία 3ου βαθμού | > 40 |
Ένα παράδειγμα για την εύκολη κατανόηση του τύπου :
Για ένα άτομο 87 κιλών και ύψος 1,67 μέτρα , ο δείκτης μάζας
σώματος είναι:
Β.Μ.Ι. = 87 / ( 1,67 )2
Β.Μ.Ι. = 87 / 2,8
Β.Μ.Ι. = 31
Το άτομο αυτό βρίσκεται στο 1ο βαθμού παχυσαρκίας.
Η απώλεια βάρους έχει άμεσα ευεργετικά αποτελέσματα στα συμπτώματα που συνδέονται με αυτήν όπως επίσης βελτιώνει και τους παράγοντες καρδιοαγγειακού κινδύνου κυρίως.
Συγχρόνως καλυτερεύει η ποιότητα ζωής και αυξάνει το προσδόκιμο επιβίωσης.
Για τη θεραπεία της παχυσαρκίας πρέπει να χρησιμοποιείται πάντα συνδυασμός πολλών μεθόδων δηλαδή διατροφή , άσκηση και τροποποίηση της συμπεριφοράς.